Shivaji Maharaj Powada Lyrics in Marathi – शाहीर नानिवडेकर

छत्रपती शिवाजी रणशूर । घेऊनि तलवार । मोंगल जर्जर । करुनि राखिला हिंदुधर्मास ॥

स्थापियली स्वतंत्रता देशास । झळकला हिरा महाराष्ट्रास ॥जी॥

भोजराजा माहित सकलांस । रजपूत वंश । त्याचा जो अंश । वाढला म्हणती भोंसला त्यास ॥

त्याच कुळिं शहाजी आला जन्मास । पराक्रमी महान्‌ वचक यवनांस ॥

धन्य वीर शहाजी भोंसला । पिता शोभला । शिवाजी राजाला । जिजाबाई माता जन्म देई ॥

शिवनेरी किल्याच्या ठायीं । किल्ला हा पुण्यानजिक हाई ॥

शके १५५१ सं । फाल्गुन महिन्यास । वद्य तृतीयेस । शिवाजी रुपें शंकर अवतरला ॥

सुटला थरकांप दुश्मानांला ।घडा पापांचा त्यांचा भरला ॥

जसा बाळ शिवाजी वाढला । चंद्र भासला । जिजाऊ मातेला । बहुत शिकविल्या कला तिनं त्यास ॥

सांगुन पूर्वजांचा शौर्य इतिहास । ओनामा वीरश्रीचा पढविला त्यास ॥

बाळ शिवाजी पुसी मातेला । सांग आई मला । सर्व माहितीला । यवन हा आला कोठून ॥

इथं कसा बसला राज्य घेऊन । आई मला सांग पहिल्यापासून ॥

आला खैबर खिंडींतून । सिंध जिंकून । पंजाबांतून । दिल्लीच्या लाल किल्ल्यावर ॥

खङगा फिरवुनी वारंवार । रक्ताचे वाहवले पूर ॥

तें मयूर सिंहासन । खुशाल भोगून । देश दख्खन । जिंकाया यवन येऊन भिडले ॥

हिंदी वीरांचे मुडदे पडले । अखेर यवनांचें निशाण चढलें ॥

चाल

शहाजहान बादशहा होता तवां दिल्ली तख्ताला ॥

निजामशाही राज्य अहमदनगर मुलुखाला ॥

आदिलशाही मुसलमानी राज्य विजापूराला ॥

कुतुबशाही राज्य यवनांचं गोवळकोंडयाला ॥

सार्‍या हिंदुस्थानभर मुसलमान पसरला ॥

सारी सत्ता मोंगलांची थारा न्हवता हिंदूला ॥

मानाच्या जागा मोठाल्या सार्‍या यवनांला ॥

शिपाईगिरी तेवढी हिंदूंच्या राहिली वाटयाला ॥

बाटवुनी करती मुसलमान गरीब रयतेला ॥

कापिती गायी चरचरा हामरस्त्यांला ॥

अबलांना कोणी रे वाली नाहीं राहिला ॥

हिंदुधर्म बुडाला जो तो बोलुं लागला ॥

हे शब्द ऐकूनी शिवाजी बाळ खवळला ॥

रागानं लाल तो झाला । डोळे फाडुन बघूं लागला । करकरा चावुनि ओंठाला । बोलला जिजाऊ मातेला । बोलुं नको पुन्हां कीं ग हिंदुधर्म लोपला ॥

कशि लढाई करायची आई शिकिव तूं मला ॥

देशाचा करिन उद्धार सांगतों तुला ॥

बारा वर्षं न्हवती झाली शिवाजीच्या उमरीला ॥

असा लहानपणांत लढाईचा ओनामा घेतला ॥

भाला विटा तिरकमटा निशाणबाजी शिकला ॥

ढाल पट्टा फिरंगीचे वार फिरवूं लागला ॥

घोडयावरतं बसुन भरधांव दौडुं लागला ॥

खडान् खडा देशाची माहिती घेऊं लागला ॥

कोणकोणते किल्ले आणि शहरं हायत मुलखाला ॥

चाल: मिळवणी

दादोजी कोंडदेवानं । जिजाऊ मातेनं । दिलं शिक्षण । शिकविला भूगोल आणि इतिहास ॥

(भारताचा भूगोल आणि इतिहास ) वर्म समजला शिवाजी खास । धरला मनिं स्वातंत्र्याचा ध्यास ॥

चौक २

खेळगडी मित्र जमविले । तान्हाजी भले । येसाजी आले । आले बाजी पासलकर दोस्त ॥

स्वराज्याचा ध्यास अहोरात । शपथा घेती रोहिडेश्वरापुढतं ॥

मग आपुल्या जहागीरींत । (पुण्याच्या मुलखांत) करुनी बंदोबस्त । लावितो शिस्त । सदगुणी बाळ जिजाईचा ॥

सुपुत्र शहाजी राजाचा । चेला दादोजी कोंडदेवाचा ॥

गेली काळ विजापूरला । बादशाह लाल झाला । हुकूम काय केला । बोलावून शहाजी राजाला ॥

ताकिद द्या तुमच्या शिवाजीला । नाहींतर आणा दरबाराला ॥

जिजामाता घेऊन बरोबर । घोडयावर स्वार । गांठी विजापूर । शिवाजी बाळ मोठया जल्दीनं ॥

वंदुनिया बापाचे चरण । कां हो म्हणी केलं बोलावणं ॥

बापाचा हात हिसडून । गेला धांवुन । तलवार उगारुन । कसाबाचा हात कलम केला ॥

गाईचा प्राण वाचवीला । विजापूर वेशीच्या रस्त्याला ॥

चाल: दांगट

आला बादशाहाच्या दरबाराला । नाहीं त्यानं कुर्नीसात केला । नाहीं त्यानं लवुन मुजरा केला । राग भारी चढला बादशाहाला ।

आज्ञा करी बादशाहा शहाजीला । रीत नाहीं तुमच्या या मुलग्याला । दरबाराची शिस्त शिकवा त्याला । बाप मग बोलतो शिवाजीला । ऐक बाळा गोष्ट सांगतों तुजला । लवुन कर मुजरा बादशाहाला । अन्न देणारे हेच आम्हाला । आईबाप बादशाहाच आपुणांला ।

मान द्यावा अन्न देणार्‍याला ॥

दरबारांत दादा ॥

बापाला शिवाजी बोलला । ऐका समयाला । नमीन म्हणी भवानी शंकराला । नमीन एक माता न् पितयाला । सद्‌गुरु गोमाता ब्राह्मणांला । नाहीं नमणार मोंगलाला । अपमान नाहीं सहन व्हायचा मजला । यायचा नाहीं यापुढं दरबाराला । पाय नाहीं ठेवायचा विजापूरला । निरोप बापाचा घेऊन निघाला । जिजाबाई घेतली संगतीला । थेट आला पुण्याच्या शहराला । करतो प्रार्थना भवानीला ॥

हो भक्तीनं दादा ॥

चाल: मिळवणी

जय भवानी म्हणी सत्वर । प्रसन्न मजवर । होऊनि दे वर । सोडीव बंदीवान् हिंदु बांधवांस ॥

देऊनि जीवादान गायीब्राह्मणांस । जगवि सनातन हिंदुधर्मास ॥

चौक ३

शिवाजीचा निर्धार पुरा ठरला । भोसले वंशाला । (रजपूत वंशाला) आलों मी जन्माला । करिन सार्थक खरा पुरुषार्थ ॥

स्वतःच्या कमाईचा घांस खाण्यांत । नाहीं परक्यांची हांजी करण्यांत ॥

चाल

तोरणा गडावर स्वातंत्र्याचें बांधुन तोरण । फडकविला झेंडा शिवाजीनं ॥

बाई जवळचा मुलुख जावळी घेतला जिंकून । प्रतापगड बांधला नवीन ॥

मावळे शेतकरी वीर जमविले गोष्टी बोलून । तलवारी बक्षीस देऊन ॥

सैन्य उभारलं हां हां म्हणतां शिवाजी राजानं । सर्वदा भवानी प्रसन्न ॥

किल्ला बांधतां पाया खणतां सांपडलें धन । लक्षुमी झाली प्रसन्न ॥

स्वातंत्र्याचें शिंग गर्जलें सह्याद्रीमधुन । बादशाहा झाला बेभान ॥

चाल: मिळवणी

विजापूरच्या आदिलशहाला । संशय असा आला । शिवाजी राजाला । असावा बाप शहाजी फूस देणार ॥

शिक्षा शहाजीला बादशाहा देणार । भिंतीमध्यें चिणून ठार करणार ॥

ही बातमी कळली शिवाजीला । उपाय योजला । बाप मुक्त केला । दिल्लीपति दोस्त केला समयास ॥

परस्पर धमकी आदिलशाहास । शहाजीला सोडणं भाग झालं त्यास ॥

मुत्सद्दी शिवाजी खरोखर । कार्य संपल्यावर । बादशहाबरोबर । शत्रु समजुनी जपुनि वागणार ॥

सावधपणे पावलं टाकणार । दोघांशी एकला टक्कर देणार ॥

शिवाजीचा कांटा काढाया । दोन्ही बादशाह्या । करिति कारवाया । शिवाजी फसला नाहीं कवणास ॥

गीतेचा मनन केला अभ्यास । ठोशाशी ठोसा देणं समयास ॥

चौक ४

पैजेचा विडा उचलून । मोठया तोर्‍यानं । आफझल्लखान । निघाला विजापुराहून ॥

शिवाजीला आणतों मी पकडून । बरळला खान शेंफारुन ॥ शिवाजी तो उंदिर डोंगराचा ।

मराठी बच्चा । नेम काय त्याचा । कदाचित घेईल अपुला प्राण ॥

सगें वीस हजार सैन्य घेऊन । निघाला मोठया तय्यारीनं ॥

तुळजापुरला धडक मारिली । भवानी भरडली । जाळपोळ केली । प्रलय मांडला पंढरपुरला ॥

प्रजा केली हैराण रस्त्याला । येऊन धडकला प्रतापगडाला ॥

चाल

खानाला चढली बेफाम धुंदी बरळला ॥

मेला देव हिंदूंचा धर्म त्यांचा संपला ॥

किती मूर्ख हिंदु हे देव म्हणती दगडाला ॥दाढीवरनं हात फिरवीत डुलाय लागला ॥

दगडांत देव तंवा न्हवता खचित राहिलेला ॥

तो गेला होता कुठं ऐका सांगतों तुम्हांला ॥

संचरुन अंगामध्यें शिवाजीच्या प्रगटला ॥ कर तुकडे तुकडे खानाचे । कापून आण शिर त्याचें । भिऊं नको साह्य हाय आमुचें । तुळजापुरची भवानी नी विठोबा बोलूं लागला ॥

चाल: मिळवणी

खान प्रतापगडासी आला । वर्दी शिवाजीला । यावं भेटीला । कृष्णाजी पंत वकील धाडून ॥

शिवाजीन बांका वकुत वळखून । बहाणा समेटाचा दिला पटवून ॥

प्रतापगडाच्या पायथ्याखालीं । भेट ठरविली । तयारी करविली । शामियाना खास उभारुन ॥

मोत्याच्या झालरी लावून । शृंगारिला तंबू शिवाजीनं ॥

पंताजी गोपीनाथ भला । वकील आपुला । धाडुनी दिला । खानाला पुरता फसवायाला ॥ शिवाजी बघा तुम्हांस लै भ्याला । द्यावं जीवदान शिवाजीला ॥

भवानीनं स्वप्नीं येऊन । केलं वरदान । सावध रे पूर्ण । भेटीमधीं दगा करील रे खान ॥

वर्म त्याचं पुरतें ओळखून । भेटीला जा रे हुषारीनं ॥

चाल

भवानीचं होतां वरदान शिवबा हर्षला ॥

जाळीदार चिलखत सार्‍या आंगभर त्याला ॥

त्यावरनं लांब भरजरी झगा चढविला ॥

पोलादाचं शिरस्त्राण वरुन फेटा बांधला ॥

वाघनखं पोलादी धरली डाव्या पंजाला ॥

लटकावली भवानी तलवार डाव्या कमरेला ॥

चाल

भवानीचं घेतलं दर्शन । जिजा आईला केलं वंदन । आशीर्वाद त्यांचा मिळवून । शिवराय चालले निकडीनं । जिवा महाला, संभाजी कावजी वीर संगतीला ॥

अफझुल्लखानाच्या समोर येऊन ठाकला ॥

खान घाली झेंप शिवाजीला धरुन मारण्याला ॥

जणुं घालावी झेंप पतंगानं प्रखर ज्योतीला ॥

शरीरानं खान धिप्पाड शिवाजी धाकला ॥

शिवाजीच्या दसपटीचं बळ होतं खानाला ॥

उंदरासारखा टाकीन चिरडून म्हणतो शिवाजीला ॥

धरुन मुंडकं शिवाजीचं काखेंत चिरडूं लागला ॥

शिवाजीच्या बरगडींत कटयार भोसकूं लागला ॥

त्याच्या बाचं बारसं होता शिवाजी वीर जेवलेला ॥

चिलखत मजबूत अंगाला । कटयारीनं दगा नाहीं केला ।

खर्र खर्र आवाज वरच्यावर झाला । शिवाजीनं विचार मनीं केला । शुभ शकुन खानानं केला । आतां करुंया म्हणी डावासी डाव आपुला ॥

वाद्यनखं भोंसकून खानाचा कोथळा फाडला ॥

आंतडयाचा गोळा पोटात्‍नं बाहेर काढला ॥

खान अल्ला अल्ला बोलला । तोबा तोबा तोबा बोलला । दगा दगा ओरडूं लागला । त्याबरोबर सय्यद बंडा धांवुनिया आला ॥

शिवाजीच्या शिरावर पट्टा त्यानं उगारला ॥

हां हां म्हणता जिवा महाला आडवा त्याला भिडला ॥

पट्टयाचा वरच्यावर वार त्यानं तोडला ॥

खानाला शिवाजीनं पुरता खालीं पाडला ॥

होता जिवा म्हणुनि कीं हो शिवा वाचला आपुला ॥

चाल: मिळवणी

तोफांचे वार उडविले । सैन्य लढविलें । दडवुन ठेवलेलें । रानोमाळ पाटच रक्ताचे ॥

विजयी तें सैन्य मराठयांचें । वंदिती पाय शिवाजीचे ॥

प्रतापगडी भवानी म्होरं । खानाचं शिर । वाहुन सत्वर । जिजाबाई चरणीं लीन झाला ॥

मातोश्री ओवाळी त्याला । पाणी दोघांच्या नयनांला ॥

आल्या खवळून शाह्या दोन्ही । खङग परजुनी । सूड गर्जुनी । शिवाजीचा पूर्ण कराया नाश ॥

शिवाजी पुरुन उरला उभयांस । रम्य तो भाग पुढल्या चौकास ॥

चौक ५ चाल

एकाहुनि एक शिवरायाचे प्रतापी सरदार । स्वातंत्र्याच्या मानकर्‍यांचा करुं या जैकार ॥ध्रु॥

पन्हाळगडला वेढा घालितो शिद्दी जोहार । त्यांतून जातो निसटुन अमुचा शिवबा रणशूर ॥

विशाळगडची खिंड रोखितो बाजी सरदार । अगणित शत्रूसंगें एकला टक्कर देणार ॥

चाल

शिवराय गडावर गेले । सुखरुप जाऊन पोंचले । तोफांचे बार ऐकले । बाजीने प्राण सोडीले । घोडखिंडीमधीं अजून घुमतो बाजी सरदार ॥

स्वातंत्र्याच्या०॥ अफाट सेना शाहिस्त्याने आणली पुण्यावर । त्याचीं बोटेंछाटुन त्याला पळवियला दूर ॥

भेटीसाठीं आग्रा शहरी शिवबा जाणार । दगा करोनी बादशहा त्याला अटक करणार ॥

चाल

हिंमत धरुनी मोठी । कपटासी बनला कपटी । किती वर्णाव्या त्या गोष्टी ॥

चाल

पेटार्‍यामधि बसुन निसटला शिवाजी बाहेर । बैराग्याच्या वेशें आला रायगडावर ॥

माझ्या शिवबा ये रे झडकरी भेट मला देई । आरती आणिते ओंवाळीते म्हणे जिजाबाई ॥

नयनांमधुनी टप् टप् अश्रू ओघळती मोती । आरती भरली स्वातंत्र्याची कांठोकांठ पुरती ॥

सत्यपाठीं भवानी माता सदैव असणार । स्वातंत्र्याच्या ॥

पुरंदरावर मुरारबाजी कमाल करणार । शिरावांचुनी धड झुंजलें अजब चमत्कार ॥

मध्यरात्रीला कोंडाण्यावर घोरपड लावणार । निधडया छातीचा तानाजी तो चढला कडयावर ॥

चाल

येसाजी हाडकुळा दिसला । परी हत्तीसंगें लढला । हत्तीनें मोर्चा फिरवीला । येसाजीनें पट्टा धरिला ।।

चाल

एक्या वारामधीं सोंड हत्तीची चिरी आरपार । स्वातंत्र्याच्या ॥

पवाडा गातां रंगुनि जातो नानिवडेकर । महाराष्ट्राचा तुमचा लाडका महादेव शाहीर ॥

वीर रसाचीं गाणीं मर्दाविण कुणास कळणार । चुकी भूलीला क्षमा असावी करतो नमस्कार ॥

चाल

अशापरी यवनांची दिली झुगारुन सत्ता शिवाजीनं ॥

तीस वर्षे अहोरात्र खपून स्वतंत्रता मिळवून ॥

रायगड किल्ला राज्याभिषेकाला योग्य ठिकाण पाहुन ॥

ज्येष्ठ शुद्ध त्रयोदशी उत्तम मुहूर्त काढला शोधून ॥

सिंहासनारुढ झाले छत्रपति शिवाजी धन्य तो दिन ॥

शके १५९६ साली हे अपूर्व राज्यारोहण ॥

चाल: मिळवणी

स्वातंत्र्य पूर्ण मिळवून । शिवाजी विनयानं । करी वंदन । जिजाऊ मातेच्या चरणांस ॥

अश्रूंच्या धारा त्यांच्या नेत्रांस । रायगडीं घडला सत्य इतिहास ॥

स्वातंत्र्यवीर शोभला । भारतीं भला । तोड नाहीं ज्याला । रक्षी जो देव देश धर्मास ॥

ब्रीद गोब्राह्मण पालक खास ॥ झळकला हिरा महाराष्ट्रास ॥

परस्त्रीस मानितो माता । भगवद् गीता । धरुनियां हातां । शरीरसंपदा देशकार्यास ॥

सज्ज ठोशांस ठोसा देण्यास । झळकला ॥

शिवाजी तो शिवाजीच खरा । कोहिनूर हिरा । झळकला तु रा । मराठी जरिपटका मुलखांस ॥

डंका गर्जला चारी खंडास । झळकला ॥

दर्यात दुर्ग बांधिले । कोट उभविले । खड्‌ग फिरविलें । क्षणामधिं केला रिपूंचा नाश ॥

महादेव गातो त्याच्या कवनास । झळकला ॥

श्रोत्यांनो पोवाडा ऐकुनी । जाल परतुनी । मर्म घ्या ध्यानीं । क्षात्रतेजाचा धरा हव्यास ॥

जन्मुं द्या शिवाजी अजिं समयास । झळकुंद्या ॥

महादेव तुमचा शाहीर नानिवडेकर । कवन करणार । किसरुळ गांवीं जन्मला खास ॥

ठिकाण हे कोल्हापूर जिल्ह्यास । झळकला हिरा महाराष्ट्रास ॥

माहिती: कुमार भवार

———————————————————————–

More : 
Shivaji Maharaj Powada Lyrics in Marathi – शाहीर वसंत बापट
Shivaji Maharaj Powada Lyrics in Marathi – Me Shivajiraje Bhosale Boltoy

———————————————————————–